Wciąż mamy problem z aktywnością zawodową w niektórych grupach społecznych

Jest powszechnie akceptowanym faktem, że Polska jest dziś jednym z krajów UE, w których bezrobocie jest rekordowo niskie. Dane te nie oddają jednak całej sytuacji na polskim rynku pracy. O ile bezrobocie w Polsce problemem nie jest, to całkiem sporym problemem jest niska aktywność zawodowa w niektórych grupach społecznych.

Podkreślić należy, że z ekonomicznego punktu widzenia bezrobotny to ktoś, to w danej chwili pracy nie ma, ale jej poszukuje i jest gotowy ją podjąć. Ktoś, kto nie pracuje i nie robi nic, by ten stan rzeczy zmienić, jest osobą nieaktywną zawodowo. Osoby pracujące oraz bezrobotne łącznie określamy jako osoby aktywne zawodowo (gdyż są one zainteresowane pracą).

W drugim kwartale 2023 aktywność zawodowa w Polsce wynosiła 74% dla grupy wiekowej 15-64. Był to wynik nieco niższy niż średnia dla UE (75%) i znacznie niższy niż u europejskich liderów: Holandii i Szwecji (85,4% w obu krajach). W tym samym kwartale Polska miała 6. najgorszy wynik pod względem aktywności zawodowej kobiet (68,2%), choć przyznać trzeba, że wartość ta w ostatnich latach uległa poprawie – w pierwszym kwartale 2018 wynosiła 62,8%.

Istotnym problemem w Polsce jest także niska aktywność zawodowa osób w wieku 50+. Wśród osób starszych status osoby pracującej lub bezrobotnej (a więc zainteresowanej podjęciem pracy) ma zaledwie 35,3%. To trzeci najgorszy wynik w całej UE, dla której średnia wynosi 39,8%. U europejskich liderów w tej kategorii (Estonii oraz Szwecji) wskaźnik ten osiąga prawie 50%.

Uwzględniając niską demografię oraz tragiczne perspektywy polskiego systemu emerytalnego priorytetem powinna być aktywizacja zawodowa osób starszych oraz kobiet. Można to osiągnąć poprzez np. promocję pracy na część etatu, która umożliwi łączenie funkcji zawodowych z opieką nad dziećmi (jako matka lub babcia/dziadek), a także np. preferencje podatkowe dla osób starszych decydujących się dalej uczestniczyć w życiu zawodowym. Nie należy też bać się dyskusji o podniesieniu wieku emerytalnego, co dokonało się w większości krajów Unii Europejskiej i w końcu czeka też Polskę.